KPHTH?
Kreta, algemene informatie over het eiland
Kreta, het meest zuidelijke eiland van Griekenland en een van de bekendste Griekse eilanden voor Nederlanders.
Nederlanders en Vlamingen noemen dit eiland Kreta, net zoals de Duitsers. De Engelsen zeggen Crete, maar de Grieken zelf zeggen Kriti. Geschreven met Griekse hoofdletters lijkt het voor de vakantiegangers die het Latijnse schrift gewend zijn, meer een code dan een naam; KPHTH.
Kreta, grootste eiland van Griekenland
Kreta is een lange strook aarde die van oost naar west over 260 kilometer het zuiden van Europa begrenst en heeft een oppervlakte van 8.261 km2 en is daarmee het grootste eiland van Griekenland. Het is tevens het 5 na grootste eiland van de Middellandse Zee, net na Corsica. In de lengte is Kreta bijna net zo lang als Nederland, het is een groot berg- en kalkachtige blok dat van noord naar zuid tussen de 12 en 60 kilometer breed is.
Bergtoppen en vlakten
Het eiland telt negen plateaus, van verschillende hoogten en oppervlakten. Het hoogste is het plateau van Nida dat op 1400 meter hoogte ligt, het bekendste plateau is dat van Lassithi, met een gemiddelde hoogte van 887 meter.
Er zijn drie bergtoppen hoger dan 2000 meter; de Ditki in het oosten met een hoogte van 2148 meter, de Psiloritis in het centrale gedeelte, ook wel Timios Stavros genaamd met een hoogte van 2456 meter en de Witte Bergen in de het westen met de Pachnesberg die 2452 meter hoog is.
Bloemen, planten en olijfbomen
Naast bergen en vlakten kent Kreta ook een groot aantal hele vruchtbare vlakten. Zo levert de vlakte van Messara mooie citrusvruchten en is het hele eiland bedekt met meer dan 30 miljoen olijfbomen.
De Kretenzische flora is van een uitzonderlijke diversiteit; er groeien maar liefst 2170 verschillende soorten planten en bloemen. Hiervan zijn er 311 die nergens anders in Griekenland voorkomen en nog eens 57 Aziatische soorten die elders in Europa onbekend zijn.
Beschikbare Routaki routes:
De zee rond Kreta
Kreta ligt in het oostelijk bekken van de Middellandse Zee. Ongeveer 300 km ten noorden van Afrika en 160 km ten zuiden van het vaste land van Griekenland. Het eiland heeft een kustlijn van iets meer dan 1.000 km.
Het eiland vormt de zuidelijke afsluiting van de Egeïsche zee. De zee net boven Kreta, wordt de Kretenzer zee genoemd (Grieks: Κρητικό Πέλαγος). Ten westen van het eiland heet de zee de Myrtische Zee en ten oosten de Karpatische Zee. De zuidkust van Kreta is verbonden met de Lybische Zee (Grieks: Λιβυκό Πέλαγος).
Het Suez-kanaal en de straat van Gibraltar zorgen ervoor dat de Middellandse zee een open zee blijft.
foto gemaakt voor incrediblecrete.gr
Rivieren en meren
Kreta kent geen grote rivieren en maar één natuurlijk meer. De aantal kleine rivieren op het eiland staan in de zomer vaak ook helemaal droog. Door de bergachtige structuur is er geen ruimte voor de natuur om grote rivieren te vormen. De rivieren die je op Kreta vindt zijn de Geropotamos en de Anapodaris op de Messara vlakte, de Tiflos en Kolenis op de vlakte bij Chania, Kourtaliotis in Rethymnon en Patelis bij Sitia.
Het bekendste en enige zoetwatermeer op Kreta is het meer van Kournas, vlakbij Georgioupolis. Het meer in het Ida gebergte bij Zaros is door mensenhanden gegraven. En dan zijn er nog de artificiële meren die gevormd zijn door de bouw van dammen, zoals bijvoorbeeld het meer bij Avdou, door de bouw van de Aposelemis dam.
Kreta bestaat voor een groot deel uit kalk
Dit poreuze gesteente laat gemakkelijk water door, wat leidt tot zogenaamde karst-verschijnselen. Het water lost de kalk op en zo ontstaan grotten, onderaardse rivieren en meren. In essentie is Kreta dan ook geen droog eiland, maar het water zit diep in de grond en is daardoor moeilijk naar boven te krijgen. Het kan wel, maar is financieel gezien niet haalbaar.
Het eiland maakte tot het Pleistoceen (ca. 1 miljoen jaar voor Christus,) deel uit van het Europese massief en was onderdeel van een bergketen die Europa met Azië verbond.
Het eiland ligt daardoor ook langs een seismografisch actieve kloof, waarmee het Afrikaanse vasteland onder dat van Europa schuift. Kreta is daardoor de laatste tienduizenden jaren al enkele meters omhoog gekomen (in het westen) of juist gezakt.
Aardbevingen
Dit is ook de oorzaak van de regelmatige aardbevingen op het eiland. Volgens de legende heeft de zwaarste aardbeving ooit de hele Minoïsche beschaving weggevaagd. Deze aardbeving werd gevolgd door een vulkaanuitbarsting op het eiland Santorini, ten noorden van Kreta. Het afbrokkelende gesteente op Santorini veroorzaakte een tsunami die half Kreta wegspoelde. De vulkaanuitbarsting veroorzaakte ook nog een aslaag van zo’n 15 meter hoog, die hele delen van Kreta bedekte. Na deze beving niemand nog iets van de Minoërs gehoord.
Smalste deel van het eiland (12 km)
Net voor het dorpje Kalamafka in de provincie Lassithi, is een uitzichtpunt waar je beide zeeën kunt zien. Daar staand, zie je in noordelijke richting, de Middellandse Zee (ook wel Kretenzer Zee). In zuidelijke richting zie je de Libische Zee.
De landengte hier is slechts 12 kilometer breed. Aan de overkant kant ligt het Thrypti-massief met een hoogte van 1476 meter. Aan deze kant van de vallei sta je op een uitloper van het Ditki gebergte die een top heeft van 2452 meter. Er is een route die helemaal om dit gebergte heen rijdt.
In het dorpje Vassilikis (aan het begin van de vlakte) zijn opgravingen gedaan. Er is een herenhuis gevonden uit de periode rond 2500 voor Christus. De stijl van het aardewerk dat in het huis gevonden is, heeft de naam van de vindplaats gekregen: de Vassiliki-stijl. Het is te herkennen aan de merkwaardig rood-zwart gevlekte beschilderingen.
Bergkloven
De meeste bergkloven zijn rond 14 miljoen jaar geleden ontstaan, toen tektonische bewegingen de steenmassa’s van de bergen verschoven en scheurden. Ook de aardbevingen hebben invloed op het ontstaan van bergkloven op het eiland.
Aan de zuidkust, in tegenstelling tot de noodkust heeft het eiland een grilliger aanzien. De bergen storten zich als het waren in de zee, waardoor kloven makkelijker ontstaan. Daarbij bestaat het meeste gesteente uit kalk dat gemakkelijk oplost in water, wat ook weer invloed heeft op het creëren van een kloof.
De bekendste kloof is de Samaria kloof, aan de westkant van het eiland. Door deze kloof loopt een wandeling van 18 kilometer. De Imbros kloof ligt hier niet ver vandaan.
Ook de Sarakina kloof is het bezoeken waard. Een net zo mooie wandeling, waar je in het voorseizoen vaak delen door het water loopt.
Ten oosten van Ierapetra ligt de zogenaamde vlinderkloof, waar ook een mooie wandeling te maken is. Door een brand zijn de meeste vlinders momenteel aan een zware strijd bezig, om de kloof zijn naam weer waardig te maken.
Het eiland Dia
Het eiland Dia, ten noorden van Heraklion, is 12 km2 groot en er is bijna geen bebouwing. Er verblijven wat schapen- en geitenherders die er voor hun kudde zorgen. Er gaan dagelijks leuke boot tochtjes naar dit eiland, waar je interessante snorkelplekjes kunt vinden.
Op het eiland wordt de kri kri geit gehouden. Deze beschermde berggeit heeft een beige tot bruine kleur en een grijzige streep over de rug. Het dier heeft lange gebogen hoorns die tot achter over de rug buigen en tot 70 cm lang kunnen worden.
De eigenlijke naam van de geit is Agrimi, maar dankt zijn naam Kri Kri aan oud Amerikaans president Truman. Hij had een berggeit cadeau gekregen, maar kon zijn naam niet uitspreken en noemde hem dus Kri Kri. Dit beestje overleed helaas al na één dag, omdat het uit zijn natuurlijke woonomgeving was gehaald.
In het wild komen deze geiten bijna niet meer voor. Ze zijn ook te vinden in de Samaria kloof en op een eilandje voor de kust van Agios Nicolaos.
Het kleine eilandje rechts van Dia wordt Paximadi genoemd. Er bestaat namelijk een verhaal dat Dia een draak zou zijn en dat hij zijn brood zou eten. Paximadi is namelijk de naam voor het gedroogde brood dat in de supermarkten en bakkerijen te verkrijgen is. Dit brood is heel lang houdbaar. Het neigt naar beschuit, en is meestal van bruin brood gemaakt. Op menukaarten wordt het Dakos genoemd, waarbij het wordt belegd met feta en gepureerde tomaat.
Omdat de eilandjes zo klein en droog zijn, worden ze ook naar dit brood vernoemd.
Stadswandeling Heraklion – GPS audio tour.
U kunt deze levendige stad ervaren met de interactieve GPS-app VoiceMap. Installeer de app gratis en kies ‘Heraklion’.
In de webshop van deze site kunt u een code aanschaffen die toegang geeft tot alle informatie die u nodig heeft om een geweldige dag door Iraklio te beleven.
Wilt u eerst een indruk krijgen? Lees dan eerst deze pagina over Heraklion.
Of u leest een van de volgende artikelen:
Vlak voor Neapoli kunt u Vassilakis bezoeken, en leer meer over de productie van olijfolie.
Bezoek het enorme CretAquarium op de voormalige Amerikaanse basis van Gournes.
Geniet van de wijnproductie in het wijnmuseum bij Peza tijdens een Routaki route.