Gortys, ooit de hoofdstad van heel Kreta.

Gortys was al in de Minoïsche tijd een stad, maar kon toen nooit echt belangrijk worden omdat ze werd overschaduwd door de grotere stad Festos. In de Dorische tijd kwamen er gevechten tussen Festos en Gortys die werden gewonnen door Gortys. Zijn inwoners kregen daardoor de beschikking over de zeer vruchtbare grond van de omliggende Messará vlakte.

Gortys is ook een van de eerste steden die werd ommuurd. Dit gebeurde echter niet in de Minoïsche periode.
Want veruit de belangrijkste periode voor deze stad was de Romeinse periode. De Romeinen maakten rond 1100 voor Christus van Gortys de hoofdstad van heel Kreta en van een provincie in Lybië, Sirinaika genaamd.
Het was een hele mooie stad. Alle gebouwen waren versierd met meer dan levensgrote beelden van keizers, filosofen en politici. Men schat dat er meer dan 300.000 mensen woonden, het dubbele aantal dat heden ten dagen in Heraklion woont. De stad had een doorsnee van 9 ½ kilometer. De nieuwe machthebbers ontwikkelden tevens de vruchtbare Messará vlakte tot één van de grootste graan leveranciers van het Romeinse rijk.
Ook werd Kreta vanuit Gortys bekeerd tot het Christendom. De eerste bisschop van het eiland, de heilige Titus, maakte de stad tot bisschopzetel.

De stad werd ca. 395 na Christus grotendeels verlaten en de Saracenen brachten veel vernielingen aan. Zo is er door een Italiaanse schrijver in de 13e eeuw reeds geschreven, dat hij in het toen verwoeste Gortys zo’n 2000 kapotte beelden op de grond had zien liggen. Nadat de Saracenen waren weg getrokken is de stad nooit meer bewoond geweest.

Gek genoeg hebben de bewoners uit de buurt ook hun steentje bijgedragen aan de verwoesting van de stad. Zij haalden namelijk veel stenen uit de gebouwen om hun eigen huizen er mee te bouwen. Daarom wordt dit gebied ook wel een het grootste openluchtmuseum van Kreta genoemd.

De plaats waar de stad heeft gelegen is nu geheel overwoekerd door olijfbomen en wordt verder gebruikt als landbouwgrond daar het hele vruchtbare grond is.