Wat is de betekenis van oxi dag?
Oxi dag wordt elk jaar in heel Griekenland op de 28ste oktober gevierd. Op deze dag herdenkt de Griekse bevolking dat de Griekse dictator Jiannis Metaxas een ultimatum afwees. Dit werd hem gesteld door de Italiaanse dictator Benito Mussolini. In dit ultimatum gaf hij het bevel het Italiaanse leger vrije toegang te verlenen. Hierdoor zouden zij strategische regio’s zouden kunnen bezetten. Metaxes’ antwoord was in het Frans, in die tijd de diplomatische voertaal;
‘Alors, c’est la guerre’
wat zoveel betekende als; ‘Dan is het oorlog’. Deze Franse zin werd snel vertaald in het woord Oxi. Dit is het woord voor ‘nee’ in de Griekse taal.
In antwoord op Metaxa’s weigering, vielen Italiaanse troepen de Griekse grenzen aan. Dit was het begin van de Griekse deelname aan WO II. Het Italiaanse leger trok over de Grieks-Albanese grens in het bergachtige gebied van de Pindos regio in Noord Griekenland. Daar kwamen zij heftige en onverwachte weerstand tegen, hoofdzakelijk door het verschil in landschap. Ook kregen zij te maken met Kretenzer soldaten. Britse troepen hadden eerder die maand Kreta bezet, wat betekende dat de vrije Kretenzer troepen, degene die bekend stonden als de felste van de Griekse soldaten, ook mee konden vechten in dit Pindos gebergte.
Toen de Italiaanse troepen naar het Zuiden trokken richting de stad Ioanina, trokken de Grieks/ Kretenzer troepen de bergen in, om de Italianen van bovenaf te bombarderen. Dit had als resultaat dat de Italianen zich voor enkele maanden terug moesten trekken in Albanië.
Churchill schreef hierover:
Grieken vechten niet als helden, helden vechten als Grieken.
In maart 1942 leidde Mussolini zelf een tegenaanval om de Grieken uit zuid Albanië te verdrijven. De aanval mislukte, wat een verdere vernedering was voor de Italiaanse leider. In April had het kleine Griekse leger inmiddels zes maanden stand gehouden. Helaas waren de Duisters ondertussen over de onbewaakte grens van Joegoslavië getrokken. In eerste instantie nog tegen gehouden bij de Metaxas linie, versloegen de Duitsers toch vrij snel de Grieken.
In deze eerder genoemde zes maanden was eerste minister Metaxas gestorven. Had zijn opvolger Alexandros Koryzis zelfmoord gepleegd en had Mussolini een paar maal voor schut gestaan.
Maar de Duisters rezen aldus de swastika vlag op de Acropolis. Griekenland was uiteindelijk gevallen, maar het had veel langer geduurd dan bijvoorbeeld de invallen in Frankrijk en Polen. De ’terugtrek’ aanval in Griekenland kostte Hitler vijf kostbare weken in de lente, met als resultaat dat zijn aanval in Rusland hem in de Russische winter bracht, met alle bekende gevolgen van dien.
Jaarlijkse viering van oxi dag; Παρέλαση 28 Οκτωμβρίου (= de parade van 28 oktober).
Tijdens de oorlog werd 28 oktober al jaarlijks herdacht door de Grieken en na de tweede wereldoorlog werd het een nationale feestdag. Op deze dag worden festiviteiten georganiseerd, hoofdzakelijk met militaire en studenten parades. Gebouwen worden gedecoreerd, waarbij de Griekse vlag vol trots getoond wordt.
Hieronder hoort en ziet u de laatste vrije uitzending van radio Athene, op de ochtend van 27 april 1941. Griekenland en Athene waren onder Duitse bezetting tot 12 oktober 1944.
